W dniach 27 i 28 kwietnia br. w Krotoszynie i w Kaliszu (Diecezja Kaliska) odbędzie się III. edycja Kongresu 108 Błogosławionych męczenników II Wojny Światowej. Wydarzenie zainauguruje tegoroczne ogólnopolskie obchody Dni Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego, które odbędą się w sobotę 29 kwietnia w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu.
90 lat temu, 21 marca 1933 r., Heinrich Himmler wydał rozkaz utworzenia obozu koncentracyjnego w Dachau (z niem. Konzentrationslager Dachau). Od 1938 r. KL Dachau pełnił funkcję swego rodzaju „ośrodka szkoleniowego”, ale nade wszystko był to „wzorzec” dla zarządców i wachmanów innych późniejszych hitlerowskich obozów śmierci. Przeprowadzano tam również zbrodnicze pseudomedyczne eksperymenty na więźniach. Przez KL Dachau przeszło łącznie ponad 200 tys. osób, z czego 1/3 to Polacy. Zmarło ponad 41 tys.
Polscy duchowni, zarówno według Niemców jak i Sowietów, byli grupą szczególnie niebezpieczną. Wynikało to z ich wiedzy o bardzo dobrze zorganizowanej pracy duszpasterskiej i społecznej Kościoła w Polsce. Kapłani byli wsparciem i ostoją polskości, co skutecznie uniemożliwiało planowe wyniszczanie narodu. Duchowni stali się głównym celem niemieckiej akcji „Tannenberg”, która miała na celu bezwzględną eliminację elit przywódczych i moralnych Rzeczypospolitej. Szacuje się, że w latach 1939–1945 z rąk Niemców jak i Sowietów śmierć poniosło blisko 3 tys. polskich duchownych, czyli około 20% stanu przedwojennego.
W Dachau, które stało się głównym, choć nie jedynym miejscem zagłady polskiego duchowieństwa, od końca 1940 r. prześladowano i mordowano duchownych wszystkich wyznań, z całej Europy. Polscy księża stanowili wśród nich grupę nie tylko najliczniejszą, lecz także poddawaną najbardziej okrutnym represjom. Przebywało tam łącznie 1 780 księży, zakonników i kleryków z terenu całej Polski.
Ocalało 800… cudem. 22 kwietnia 1945 r. uroczystym ślubowaniem oddali oni siebie i pozostałych współwięźniów w opiekę Świętemu Józefowi i tydzień później – 29 kwietnia – zostali ocaleni z obozowej niewoli przez niewielki oddział patrolowy armii amerykańskiej. Stało się to niespodziewanie, na dwie godziny przed likwidacją obozu i na kilkanaście godzin przed atakiem na KL Dachau planowanym przez dowództwo amerykańskie. Fakt wcześniejszego wyzwolenia obozu uznany został przez więźniów za szczególną łaskę otrzymaną od Pana Boga za przyczyną Świętego Józefa.
Od 2005 r., decyzją Konferencji Episkopatu Polski, w miejsce pielgrzymek byłych więźniów KL Dachau, w Kaliszu odbywają się ogólnopolskie obchody Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego. Tegoroczne uroczystości 29 kwietnia poprzedza dwudniowa III. edycja Kongresu 108 Błogosławionych Męczenników II Wojny Światowej, po raz pierwszy organizowanego w Diecezji Kaliskiej, po Gdańsku i Fromborku. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Biskup Kaliski Damian Bryl, który udzielił uczestnikom pasterskiego błogosławieństwa, a także ks. Dariusz Wilk CSMA, Przewodniczący Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce.
Inauguracja obrad odbędzie się w Krotoszynie, miejscu urodzenia bł. Biskupa Michała Kozala, aby w kontekście 80. rocznicy męczeńskiej śmierci najmłodszego Biskupa II Rzeczypospolitej, w sposób szczególny uhonorować i przybliżyć duchowość autentycznego przywódcy polskiego duchowieństwa w KL Dachau. 26 stycznia 1943 r. Ordynariusz Diecezji Włocławskiej został zabity przez Niemców zastrzykiem z fenolu.
Podczas, dwóch dni Kongresu odbędą się 2 główne debaty oraz 12 paneli tematycznych, których tytuły są myślami Błogosławionych Męczenników. Będzie w nich uczestniczyło 70 prelegentów i moderatorów reprezentujących różne środowiska i punkty widzenia. Organizatorzy przewidują, że w Kongresie weźmie udział ok. 400 osób ze wszystkich zakątków Polski.
Na zakończenie, w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu, planowane jest Nabożeństwo Drogi Krzyżowej, która została przygotowana 14 lutego 1945 r. przez Księży-Więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego w KL Gusen.
– Celem kolejnych edycji Kongresu 108 (2019, 2022, 2023) jest rozpowszechnianie duchowości 108 polskich męczenników, zamordowanych podczas II Wojny Światowej, beatyfikowanych 13 czerwca 1999 r. w Warszawie przez św. Jana Pawła II. Zależy nam też na utrwalaniu pamięci narodowej o 108 męczennikach, świadkach wiary, niezachwianej nadziei, a przede wszystkim głębokiej i ofiarnej miłości, którzy byli gotowi oddać swoje życie w obronie wiary i Ojczyzny – wskazuje br. Zdzisław Duma z Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów Prowincji Krakowskiej, jeden z inicjatorów Kongresu. – Postawy 108, to swoisty wzór człowieczeństwa godzien popularyzowania w ramach solidarności międzypokoleniowej – dodaje ks. prał. dr Sławomir Kęszka, od 2013 r. współorganizator Uroczystości Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego przy Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu.
Udział w Kongresie 108 jest bezpłatny, jednak względu na ograniczoną liczbę miejsc, wymaga wypełnienia formularza rejestracji. Szczegółowy program oraz dodatkowe informacje dostępne są na stronie www.k108.pl.
Organizatorem III. edycji Kongresu 108 Błogosławionych Męczenników II Wojny Światowej jest Pomorskie Stowarzyszenie Wspólna Europa z Gdańska. Głównym sponsorem Kongresu jest KGHM Polska Miedź.
Począwszy od tegorocznej edycji Kongresu, wszyscy którym bliska jest jego idea i założenia oraz pragnący by to dzieło rozwijało się, mogą wspierać Kongres 108 za pośrednictwem platformy społecznościowej Patronite.
Partnerami Strategicznymi są Urząd Miejski w Krotoszynie oraz Akademia Kaliska im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.
PZA / za Akademia Kaliska
