Dziś, 1 listopada – Święto Wszystkich Świętych. Jak co roku w pierwsze dni listopada udajemy się na cmentarze oraz wspominamy swoich bliskich, którzy odeszli. Podaje się, że w ten szczególny dziś groby swoich zmarłych odwiedza ponad 90 proc. Polaków. Skąd wzięło się to święto? Jakie są tradycje? Sprawdźmy!
1 listopada to dzień, podczas którego szczególnie wspominamy zmarłych z naszych rodzin, przyjaciół czy bohaterów narodowych. Na początku listopada odwiedzamy cmentarze po to, aby złożyć na grobach kwiaty i symboliczne znicze. Tego dnia kościół wspomina nie tylko kanonizowanych i beatyfikowanych, ale także anonimowych świętych. Dzień Wszystkich Świętych to w kościele katolickim, ale i w wielu kościołach protestanckich dzień wspominania i oddania hołdu tym, którzy dostali się już do nieba. Według tradycji, chrześcijanie czczą wyniesionych na ołtarze, jak i anonimowych świętych. Tego dnia udajemy się na groby i składamy wiązanki lub symboliczne znicze.
Dzień Wszystkich Świętych w kościele katolickim obchodzony jest od IX wieku. Na 1 listopada wyznaczył go w 837 roku papież Grzegorz IV. 1 listopada kościół wspomina wszystkich świętych i zmarłych, których życie nacechowane było świętością. Widzi w nich tzw. orędowników Boga i przykłady godne naśladowania. Uroczystość ta wywodzi się głównie z czci oddawanej męczennikom, którzy oddali życie dla Chrystusa, a których nie wspomniano ani w martyrologiach miejscowych, ani w mszy świętej.
Wszystkich Świętych 2019. Dawne zwyczaje
Na początku XX wieku w Polsce podczas uroczystości Wszystkich Świętych czcią otaczano także żebraków i tzw. proszących dziadów, który siedzieli zazwyczaj przed wejściem do kościołów i na cmentarzach. Z tej okazji gospodynie specjalnie dla nich wypiekały małe chlebki, zwane powałkami lub heretyczkami. Pieczono je dzień, maksymalnie dwa dni przed, ponieważ 1 listopada, gdy dusze przodków wracają do swoich domów – nie wolno rozpalać ognia. Piec uznawany był bowiem za ulubione miejsce przebywania duchów.
Tak jak głosiła tradycja, wypiekano tyle chlebków, ilu było zmarłych w rodzinie. Żebracy uważani byli za osoby utrzymujące kontakt z zaświatami, dlatego też w sytuacji wręczania im chlebków – proszono o modlitwę za dusze zmarłych. W niektórych regionach Polski dzielono się z ubogimi kaszą, mięsem i serem. Chlebek otrzymywał także ksiądz.
Zwyczaj „karmienia zmarłych” pochodzi z tradycji przedchrześcijańskiej, kiedy to na grobach stawiano chleb, miód i kaszę. Niegdyś na cmentarzach lub w pobliskich kaplicach odprawiano uroczystości tzw. dziadów. Wywoływano wtedy dusze zmarłych, zastawiano jedzeniem stoły i śpiewano.
Wszystkich Świętych 2019. Obchody w Polsce
1 listopada Kościół wspomina świętych wyniesionych na ołtarze, ale nie tylko! Hołd oddaje także tym nieznanym do dzisiaj.
Podczas Wszystkich Świętych na wielu cmentarzach – m.in. w Kaliszu, odbywają się tzw. kwesty, które mają na celu ratowanie zabytkowych grobów i pomników. Jak wynika z dostępnych informacji, aż 95 proc. Polaków deklaruje, że obchodzi Święto Wszystkich Świętych. Warto wspomnieć, że święto to celebrują chętnie prawosławni, mimo, że 1 listopada nie należy do tradycji cerkiewnej.
1 listopada w Polsce jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Oznacza to, że zamknięte będą szkoły, placówki oświatowe, urzędy, centra handlowe, a także punkty usługowe. Pamiętajmy jednak, że zupełnie inaczej jest z 2 listopada, który nie jest wolny od pracy.
