W kolejnym dniu PROLOGU, towarzyszącemu 28. Międzynarodowemu Festiwalowi Artystycznych Działań Ulicznych LA STRADA jako pierwszy (w etiudach teatralno-tanecznych) zaprezentował się Młodzieżowy Dom Kultury. Kolejnym punktem programu był najgłośniejszy i sztandarowy spektakl Daria Fo.
Spektakl „MISTERIUM BUFFO” w reż. Lecha Raczaka można było zobaczyć w drugim dniu PROLOGU, jaki towarzyszy 28. Międzynarodowemu Festiwalowi Artystycznych Działań Ulicznych LA STRADA na kortach Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu.
Lech Raczak o spektaklu „Misterium buffo” mówił – jest najgłośniejszym i najbardziej emblematycznym, sztandarowym niejako przedstawieniem Daria Fo, człowieka teatru, aktora, reżysera i dramaturga, laureata literackiego Nobla. W ostatnich latach w Polsce wystawiono kilka komedii Fo.
Jednak ten tekst – powtórzmy – najważniejszy w dorobku twórcy, wystawiany w całym świecie, (według danych włoskiej agencji autorskiej w ciągu 45 lat od premiery osiągnął zadziwiającą liczbę 5.000 przedstawień) – jest w naszym kraju zupełnie nieznany. Opowiada – w sposób komiczny, sięgający kulturowych tradycji karnawału i błazenady – fragmenty Świętej Historii. Spektakl był swego czasu obiektem polemik: zarzucano mu nawet bluźnierstwo, choć tekst jest pełen miłości i podziwu do bohatera większości opowieści – Jezusa z Nazaretu.
Powodem ataków była zapewne krytyka doczesnego kształtu zinstytucjonalizowanej religii, uwikłanej we władzę ziemską i eksponującej bogactwo i splendor. Dziś – w czasach papieża Franciszka – dawna krytyka Fo uzyskuje nieoczekiwanie propapieski wymiar. Największym i niezwykłym walorem tekstu i przedstawienia, które można na jego podstawie zrobić, jest niezwykły splot komizmu i wzruszenia, przyziemnej ludzkiej miary i nadludzkiej siły świętości, sacrum i profanum: poruszający i ludzki wymiar transcendencji.”
Z recenzji:
„…Raczak, z wyboru trochę Włoch, który poznał italską bezceremonialność i familiarność w podejściu do kwestii religijnych, w swoim spektaklu poszedł jednak w zupełnie inną stronę niż Fo w swoim kanonicznym wykonaniu. Postacie ze spektaklu Raczaka to nie karnawałowe błazny urządzające sobie kpiny i celne żarty, które naśmiewają się, nawet i bezlitośnie, z czegoś, co tak naprawdę ich nie obchodzi. Raczak zrobił swój spektakl bardzo serio, z pozycji kogoś, kto ma silny indywidualny stosunek do wydarzeń zobrazowanych tym, co dzieje się na scenie. Raczak nie występuje tu z pozycji kpiarza, jest raczej heretykiem, odszczepieńcem, którego boli to, jak realizowane są ewangeliczne zasady. Świat jego spektaklu to świat, w którym żyje Chrystus, ale równocześnie funkcjonuje już instytucjonalna religia. Jeśli Misterium buffo Raczaka jest satyrą, to nie tyle na wiarę w Boga, co na małych ludzi, którzy ją wykorzystują do zbudowania własnej potęgi bądź jako źródło łatwej ekscytacji. Inaczej niż w wykonaniu Fo postacie u Raczaka są nie tyle śmieszne, co dość przerażająco obrzydliwe i chwilami groźne.„ – Joanna Ostrowska, teatralny.pl
Lech Raczak (1946 – 2020) – reżyser, autor scenariuszy teatralnych, dramaturg. Autor uznanych tekstów teatrologicznych publikowanych na całym świecie. W 1964 roku był współzałożycielem Teatru Ósmego Dnia, później, do lat 90. – kierownikiem artystycznym i reżyserem przedstawień tego zespołu. Wraz z nim zapoczątkował w Polsce okres teatralnej kontestacji – artystyczny protest przeciw nadużyciom władzy, skostniałym strukturom społecznym i stereotypowi w sztuce.
Był dyrektorem artystycznym Teatru Polskiego w Poznaniu, dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta. Współpracował z licznymi niezależnymi zespołami w Polsce i zagranicą – m.in we Włoszech, gdzie spędził znaczną część życia. Reżyserował na deskach wielu teatrów dramatycznych. Był nauczycielem akademickim na UAM i Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Prowadził warsztaty teatralne w całej Europie.
Laureat licznych nagród i odznaczeń – m.in. „Superpaszportu” tygodnika „Polityka”, nagrody Konrada Swinarskiego, medalu Alumno Bene Merenti UAM, Nagrody Artystycznej Miasta Poznania czy nagrody Ministra Kultury i Sztuki – medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.
Założona przez niego w 2013 roku Fundacja Orbis Tertius, a wraz z nią Trzeci Teatr, nastawione są m.in. na wspieranie, ochronę i propagowanie twórczości teatralnej oraz aktywności kulturalnej, a także opiekę nad dorobkiem artystycznym Lecha Raczaka.
