W Kaliszu została odsłonięta tablica upamiętniająca członków antykomunistycznych organizacji młodzieżowych – „Hufce Wolnej Słowiańszczyzny” oraz „Młodzieżowej Organizacji Podziemnej – Orzeł”. Uroczystość, która odbyła się w I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka w Kaliszu, poprzedziła msza św. odprawiona w kaliskiej katedrze przez ks. prałata Adama Modlińskiego.
Charakterystykę działalności organizacji antykomunistycznych „Hufce Wolnej Słowiańszczyzny” oraz Młodzieżowej Organizacji Podziemnej „Orzeł” przedstawił Bartosz Bijak, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Łodzi. Organizacje zostały założone przez uczniów ówczesnego gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka. Po wykryciu przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa dziewięciu młodych patriotów, za działalność na rzecz wolnej Polski, zostało skazanych na kilkuletnie wyroki więzienia.
O tym jak ważna jest pamięć o bohaterach, którzy walczyli o wolną Polskę mówił Krystian Kinastowski, prezydent Kalisza. – Dziś przypominamy niezwykle ważne wydarzenia historyczne. Wspominamy młodych, odważnych ludzi, którym zawdzięczamy możliwość życia w wolnym, demokratycznym państwie. Pamiętajmy o ich odwadze. Dziś żyjemy w zupełnie innej rzeczywistości, ale wciąż musimy pielęgnować wartości patriotyczne. Korzystając z okazji dziękuję wszystkim, którzy włączyli się w organizację uroczystości.
Podczas dzisiejszej uroczystości zebrani w auli I LO obejrzeli film o działalności Młodzieżowej Organizacji Podziemnej „Orzeł”. Na zakończenie spotkania uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Kaliszu przypomnieli sylwetki przedstawicieli antykomunistycznych organizacji młodzieżowych oraz zaprezentowali wiersz Antoniego Słonimskiego „Polska”.
Uroczystości zorganizowane w Kaliszu są elementem ogólnopolskiego projektu IPN, który ma na celu przypomnienie o powojennej działalności członków młodzieżowego podziemia antykomunistycznego.
„Hufce Wolnej Słowiańszczyzny” – organizacja o charakterze harcerskim działająca od końca lutego do lipca 1948 r. Jej członkami byli uczniowie Gimnazjum im. Adama Asnyka w Kaliszu. Założycielem i dowódcą organizacji był Marek Kiersnowski „Mściwój”. Organizacja miała charakter antykomunistyczny.
W czerwcu 1948 r. Marek Kiersnowski wydał odezwę, w której krytycznie odniósł się do formującego się w Polsce systemu komunistycznego oraz sojuszu ze Związkiem Sowieckim. Ponadto członkowie organizacji wydawali odezwy i ulotki, w których głosili, iż Polska w 1945 r. nie odzyskała niepodległości, a okupacja niemiecka została zamieniona na okupację stalinowską.
Organizacja miała strukturę zorganizowaną. Zarząd Główny tworzyli: Marek Kiersnowski – przewodniczący, Jerzy Górny – sekretarz oraz Jan Milewski – skarbnik. Ponadto do organizacji należeli: Sławomir Pietrzak „Sławomir”, Jerzy Cichecki „Kazimierz”, Hieronim Świtalski „Stanisław”. Opracowano zasady przynależności do organizacji oraz tekst przysięgi. Jako cel swego działania członkowie HWS wyznaczyli kolportaż ulotek o treści antykomunistycznej nawołujących do zorganizowania powstania zbrojnego. Planowano także przeprowadzenie szkoleń wojskowych i politycznych wśród członków, aby w przyszłości opanować centralę telefoniczną, pocztę i elektrownię.
„Hufce Wolnej Słowiańszczyzny” zostały rozbite na początku lipca 1948 r. po aresztowaniu dowódcy „Mściwoja” oraz: J. Milewskiego, S. Pietrzaka i H. Świtalskiego. Kolejnych działaczy aresztowano na początku listopada 1948 r. W czasie śledztwa zostali osadzeni najpierw w celach PUBP w Kaliszu, a następnie w kaliskim więzieniu.
7 września 1949 r. podczas sesji wyjazdowej w Kaliszu Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu skazał pięciu uczniów Gimnazjum im. Adama Asnyka na kary więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych: Marek Kiersnowski (6 lat więzienia), Jan Milewski, Sławomir Pietrzak, Jerzy Cichecki, Hieronim Świtalski (1,5 roku więzienia) za udział w nielegalnej organizacji, dążenia do obalenia ustroju państwa Polskiego, wydawanie instrukcji, rozkazów, odezw o treści antypaństwowej i „antysojuszniczej” ze Związkiem Sowieckim.
Młodzieżowa Organizacja Podziemna „Orzeł” – działała od września do listopada 1952 r. na terenie Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu. Założycielem i dowódcą organizacji był Jerzy Ściesiek „Witek”.
Członkowie „Orła” rekrutowali się z organizacji harcerskich i przykościelnych. Organizacja podzielona była na oddziały i grupy, jej członkowie byli zorganizowani na wzór wojskowy.
Dowódca i szef sztabu: Jerzy Ściesiek, zastępca i kierownik akcji bojowych – Henryk John, kierownik wywiadu – Jerzy Pawlak, dowódcy oddziałów: Jerzy Kamiński, Jerzy Rutkowski, Zbigniew Opszała. Ponadto członkami organizacji byli: Zdzisław Prus, Jan Mączyński, Józef Miklikowski, Juliusz Kowalski, Aleksander Wlazło, Leszek Burchacki, Tomasz Sikora, Kazimierz Banaszkiewicz. W fazie rozwoju organizacja skupiała się na pozyskiwaniu nowych członków, gromadzeniu materiałów i sprzętu drukarskiego do kolportażu ulotek oraz części do wykonania radiostacji, sporządzaniu planów miasta Kalisza. Planowano także przeprowadzenie akcji bojowych, rozbrajania funkcjonariuszy.
W październiku 1952 r. w związku z wyborami do Sejmu PRL wydrukowano 120 ulotek antywyborczych oraz 360 antykomunistycznych. Treść ulotek nawoływała do bojkotu wyborów, wymierzona była także w sojusz PRL i Związku Sowieckiego (Wolność! Niepodległość! Suwerenność!; Dyktatura sowiecka w Polsce prowadzi do zguby, Rokossowski uciekaj do Rosji). Akcja ulotkowa została przeprowadzona jedynie na Cmentarzu Tynieckim w Kaliszu, pozostałe nie doszły do skutku ze względu na duże rozlokowanie terenu informatorami UB.
3 listopada 1952 r. dokonano aresztowania przywódcy grupy oraz pozostałych członków gremium. 4 listopada wszczęto śledztwo przeciwko działaczom „ Orła”, zakończone 18 marca 1953 r. Proces prowadzony przez Wojskowy Sąd rejonowy w Poznaniu w dn. 30 marca 1953 r. na sesji wyjazdowej w Kaliszu zakończył się wyrokiem skazującym: J. Ściesiek, H. John – 6 lat więzienia, Jerzy Pawlak – 3,5 roku, Zdzisław Prus – 2 lata.
