Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu wydało „Śpiewnik kaliski”, który zawiera 92 pieśni wraz z zapisem nutowym, śpiewanych dawniej na wsiach w południowo-wschodniej części Wielkopolski. Znajdziemy w nim piosenki miłosne, rodzinne i obrzędowe z terenów szeroko pojętej Ziemi Kaliskiej, z powiatów: kaliskiego, jarocińskiego, krotoszyńskiego, ostrowskiego, pleszewskiego i sieradzkiego.
„Śpiewnik kaliski” w nakładzie 300 egzemplarzy jest bezpłatny. Autorkami są dr Arleta Nawrocka-Wysocka i Anna Gałczyńska. Co znajdziemy w Śpiewniku?
W śpiewniku znajdziemy zapis nutowy i gwarowe teksty pieśni, wraz z krótkim komentarzem. Utwory zostały zaczerpnięte z archiwum fonograficznego Instytutu Sztuki PAN – z nagrań kilkudziesięciu śpiewaczek i śpiewaków wiejskich, dokonanych w latach czterdziestych, pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku przez poznańskich etnomuzykologów Jarosława Lisakowskiego oraz Jadwigę i Mariana Sobieskich.
Źródłami do Śpiewnika były także publikacje: „Pieśni kaliskie” (wydane w 1971) i „Pieśni ludowe znad Prosny” (wydane w 1983) autorstwa Jarosława Lisakowskiego oraz „Wielkopolskie śpiewki ludowe” Jadwigi Sobieskiej (wydane w 1957). Pieśni pochodzą m.in. z takich miejscowości jak: Wola Droszewska i Zagorzyn k. Kalisza, jarocińska Ciświca, miasto Krotoszyn, ostrowskie Nabyszyce czy Ołobok, a także Kościelna Wieś i Tursko w powiecie pleszewskim czy Gorzałów k. Błaszek.
W Śpiewniku znajdziemy przede wszystkim pieśni mniej popularne, ale jednocześnie charakterystyczne dla regionu i warte szerszego rozpowszechnienia. Utrwalono dzięki temu śpiewające artystki ludowe dawnej wsi, jedyne w swoim rodzaju wykonania m.in. Marii Czaczyk z Ciświcy, Agnieszki Hylińskiej z Nabyszyc czy Antoniny Nogaj z Zagorzyna.
„Śpiewnik kaliski”
Wyboru pieśni i zapisu nutowego dokonała dr Arleta Nawrocka-Wysocka, etnomuzykolożka z Instytutu Sztuki PAN. W komentarzu do Śpiewnika pn. „Tradycyjne melodie Ziemi Kaliskiej przypomniane i na nowo przepisane” omówiła koncepcję wydawnictwa. Nacisk został położony na czytelność zapisu i praktyczne zastosowanie. Nowością w stosunku do istniejących opracowań jest uporządkowanie pieśni w oparciu o charakterystyczne metrum i rytmy: parzyste, nieparzyste – walcerkowe, mazurkowe, chodzonego i wiwata – oraz mieszane. Takie przedstawienie repertuaru pieśniowego pozwoli współczesnym wykonawcom w inny, głębszy sposób spojrzeć na melodie oraz teksty. Śpiewnik ma popularyzować kulturę śpiewaczą wsi wielkopolskiej, nie tylko wśród zespołów ludowych, ale także mieszkańców regionu.Dlatego może on również zachęcać do poznawania muzycznych tradycji, jak i pomagać w poszukiwaniu tożsamości regionalnej.
Okładkę zaprojektował Krzysztof Rospondek, a wydrukowany został w drukarni „Edytor” w Kaliszu. Śpiewnik powstał w ramach zadania pn. „Biesiada Folkloru Ziemi Kaliskiej 2022, które dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Partnerem wydarzenia jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS. Współpraca: Zbiory Fonograficzne Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.
PZA / za CKiS
